25.03.2024

Wat is de menopauze en hoe herken ik het?

Leestijd (minuten): 2

Inhoudsopgave

Wat is de menopauze?

De menopauze is een natuurlijk proces dat het einde van de vruchtbare leeftijd aangeeft. Het begint normaal op middelbare leeftijd. De verschijnselen die je ervaart zoals opvliegers en nachtelijk zweten komen doordat de eierstokken minder oestrogeen aanmaken.

Oestrogeen regelt de menstruatiecyclus. Als de aanmaak van oestrogeen daalt, wordt je menstruatie onregelmatig. Als je 12 maanden lang geen menstruatie hebt gehad, ben je in de menopauze. Dat is dus precies een jaar na je laatste ongesteldheid.

De menopauze is voor vrouwen het begin van een nieuwe levensfase, voor mannen begint rond dezelfde leeftijd een vergelijkbaar proces dat ook wel de ‘man-o-pause' wordt genoemd. Benieuwd wat de mannelijke overgang inhoudt? Lees dan hier verder.

Wat is het verschil tussen de menopauze en de overgang?

De begrippen menopauze en overgang worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze zijn niet hetzelfde. Hieronder leggen we je kort uit wat de verschillen zijn.

Overgang (perimenopauze): Dit is de periode vóór de menopauze waarin je hormoonproductie verandert. Het kan enkele jaren duren en begint meestal rond je 45e. Omdat je hormonen veranderen, kan je symptomen ervaren zoals:

  • Opvliegers
  • Nachtelijk zweten
  • Stemmingswisselingen
  • Slaapproblemen
  • Menstruatieveranderingen

De menstruaties kunnen onregelmatiger worden en uiteindelijk stoppen.

Menopauze: De menopauze is het moment waarop je als vrouw officieel een jaar lang geen menstruatie hebt gehad. Gemiddeld begint de menopauze rond de 51 jaar, maar dit kan vroeger of later zijn.

Postmenopauze: Dit is de periode na de menopauze. In deze fase nemen sommige verschijnselen van de overgang af. Wel zijn er nu een aantal gezondheidsgebieden waar je extra aandacht aan moet besteden, zoals je bot- en hartgezondheid.

Op welke leeftijd ben je in de menopauze?

De leeftijd waarop je gemiddeld in de menopauze komt is 51 jaar. Maar er zijn ook vrouwen bij wie het eind 40 of zelfs pas begin 60 gebeurt. De overgang, ook wel perimenopauze genoemd, is de overgangsperiode naar de menopauze. De overgang begint meestal als je in de 40 bent, maar sommige vrouwen ervaren de eerste verschijnselen als ze eind 30 zijn.

Wanneer je precies in de menopauze komt, hangt van een aantal dingen af. Hieronder geven we je een lijstje met de belangrijkste waar je op moet letten.

  • Als je moeder vroeg in de overgang of menopauze kwam, kan dat bij jou ook zo zijn.
  • De schadelijke stoffen in sigaretten kunnen de eierstokken beschadigen waardoor je eerder in de overgang komt.
  • Verwijdering van de eierstokken kan tot een vervroegde menopauze leiden.
  • Chemotherapie en bestraling kunnen de eierstokken beschadigen en daardoor vervroegde menopauze veroorzaken.
  • Vrouwen met heel weinig lichaamsvet kunnen eerder in de menopauze komen. Vrouwen met meer lichaamsvet kunnen juist een latere menopauze ervaren. Dat komt omdat vetweefsel ook oestrogeen aanmaakt.
  • Voeding, beweging en de algehele gezondheid hebben invloed op het moment van menopauze.
  • Chronische gezondheidsklachten zoals hart- en vaatzieken en langdurige psycho-emotionele stress kunnen invloed hebben op de gezondheid van de eierstokken en het moment van menopauze vervroegen.
  • Op het moment dat je lever niet goed functioneert zoals bij een vervette lever, dan kan de lever oestrogeen niet helemaal omzetten. Je krijgt dan een soort half afgebroken oestrogeen. Dit verstoort de oestrogeenhuishouding.

Waarom heb je last van de overgang?

Tijdens de overgang neemt de productie van oestrogeen in je eierstokken af. Dat is een natuurlijk proces. Helaas kan dit zorgen voor een onregelmatige menstruatie, gewichtstoename, opvliegers, stemmingswisseling en andere verschijnselen. Dit laat zien hoe belangrijk oestrogeen is voor je lichaam.

Oestrogeen:

  • Reguleert de menstruatiecyclus en maakt de baarmoeder klaar voor zwangerschap.
  • Is belangrijk voor de botgezondheid. Het helpt bij de opname en het vasthouden van calcium, waardoor het zorgt voor het behoud van stevige botten.
  • Beschermt het hart en zorgt ervoor dat bloedvaten flexibel blijven.
  • Helpt huid en haar stevig, gehydrateerd en elastisch te houden.
  • Heeft invloed op de gezondheid van de hersenen en draagt bij aan een normale cognitieve functie. Waarschijnlijk speelt het een rol in stemmingsregulatie, geheugen en concentratie.
  • Heeft invloed op de stofwisseling, lichaamsgewicht en vetverdeling.

Wanneer de productie van oestrogeen afneemt, ervaar je dus mogelijk problemen op deze gebieden. De symptomen die je ervaart kunnen variëren in intensiteit en zijn niet bij iedereen even heftig. Dit hangt er onder andere van af hoeveel oestrogeen je nog aanmaakt in vetweefsel en of je hormonen in balans zijn voor en tijdens de overgang.

Eerste tekenen van de overgang herkennen

Misschien vraag je je af of je in de overgang zit. De eerste tekenen van de overgang zijn onder andere:

  • Onregelmatige menstruatie
  • Opvliegers en nachtelijk zweten
  • Slaapproblemen
  • Stemmingswisselingen
  • Vaginale droogheid
  • Verlaagd libido
  • Ongewenst urineverlies
  • Grotere kans op urineweginfecties
  • Dunner wordend haar en drogere huid
  • Gewichtstoename
  • Gevoelige borsten

Wil je weten hoe je het best kunt omgaan met verschijnselen van de overgang of de menopauze? Lees dan ook ons artikel ‘Natuurlijke tips tijdens de overgang'

Hoe herken je de menopauze?

Je bent in de menopauze als je een jaar lang geen menstruatie hebt gehad. Daarbij kan je de volgende verschijnselen ervaren:

  • Toename van overgangsverschijnselen veel vrouwen ervaren dat de overgangsklachten, zoals opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen en slaapproblemen, na de menopauze doorzetten of heftiger worden.
  • Verandering aan vagina en blaas vaginale droogheid neemt toe en veranderingen aan de blaas kunnen een verhoogd risico geven op urineweginfecties.

Het is belangrijk dat je dit soort verschijnselen in de gaten houdt. Contact met een van onze adviseurs die meer weet over menopauze en de overgang kan helpen bij het beheersen van de symptomen en het behouden van een gezonde leefstijl.

Hoe lang duurt de menopauze?

De menopauze is het moment waarop je twaalf maanden aaneengesloten geen menstruatie hebt gehad.Maar de overgang naar de menopauze kan een aantal jaar duren.

Overgang

Duur: de overgang begint enkele jaren voor de menopauze, zo gemiddeld rond je 45e. Deze fase duurt ongeveer 4 tot 8 jaar.

Menopauze

Moment: De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw de menopauze bereikt, is 51 jaar. Na dit moment begint de postmenopauze.

Postmenopauze

Duur: postmenopauze is de periode na het moment van menopauze en duurt de rest van het leven.

Positieve kanten van de menopauze

Nadat je dit allemaal hebt gelezen, denk je misschien dat het allemaal kommer en kwel is. Maar hoe je de menopauze ervaart is uiteindelijk helemaal persoonlijk. Het helpt als je voor en tijdens de overgang gezond eet, beweegt en zorgt voor een goede hormoonbalans (een gezondheidsprofessional kan je daarbij helpen - therapeutenlocator).

Daarbij mag je deze positieve punten zeker niet over het hoofd zien:

Geen menstruatieklachten meer
Zware bloedingen, heftige krampen en andere ongemakken rondom de menstruatie behoren nu definitief tot het verleden.

Geen anticonceptie
Als je niet langer vruchtbaar bent hoef je je ook geen zorgen meer te maken om per ongeluk zwanger te worden.

Zelfbewustzijn en zelfvertrouwen
Veel vrouwen krijgen in deze fase meer zelfvertrouwen en zijn assertiever op persoonlijk en professioneel vlak.

Spirituele en emotionele groei
Met meer tijd voor jezelf, bijvoorbeeld omdat je kinderen uit huis zijn, en toenemend zelfbewustzijn kan dit een tijd van grote emotionele en spirituele groei zijn. Je weet beter wie je bent en wat je wil van het leven.

Geef je gezondheid voorrang
Liefst let je natuurlijk altijd op je gezondheid. Maar de overgang is hét moment om je gezondheid écht prioriteit te geven. Denk bijvoorbeeld aan gezondere voeding, meer bewegen en meer aandacht voor geestelijke gezondheid en welzijn. Wanneer je hormonen in balans zijn, is het makkelijker om de daling van oestrogeen op te vangen.

Maar het allerbelangrijkste: zie de overgang niet als een reeks symptomen die moet worden bestreden. Natuurlijk verdienen je lichamelijke en geestelijke gezondheid extra voorrang. Maar neem ook de tijd om te ervaren hoe belangrijk dit moment in je leven is en geef jezelf ruimte voor groei, bezinning en een nieuw begin.

Lees ook ons artikel 'Natuurlijke tips tijdens de overgang'



Tien tips voor de overgang

Tien tips voor de overgang

Man'o'pauze

Man'o'pauze