E-nummer 171 veroorzaakt mogelijk darmontsteking

Het maakt veel voedings- en geneesmiddelen witter: titaniumdioxide, ofwel E-nummer 171. De langetermijneffecten van dit alom aanwezige nanodeeltje zijn echter nog onduidelijk. Dit muizenonderzoek toont aan dat het de groei van biofilms bevordert en tot ontstekingen in de darm leidt.

Het E-nummer 171 wordt in grote hoeveelheden toegevoegd aan ruim 900 voedingsmiddelen (en sommige geneesmiddelen) met als doel een product witter te maken. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan kauwgum en mayonaise. De consumptie van dit nanodeeltje is het laatste decennium fiks toegenomen. Alhoewel het officieel is goedgekeurd door de EFSA, zijn de langetermijneffecten nog grotendeels onbekend.

Dit muizenonderzoek van de universiteit van Sydney licht een tipje van de sluier op en toont aan dat E171 een negatieve invloed heeft op het microbioom en ontstekingen in de darm bevordert, wat tot prikkelbare darmsyndroom en colorectale kanker kan leiden. De studie is gepubliceerd in Frontiers in Nutrition. [1]

Aanmaak van biofilms

In deze studie kregen muizen titaniumdioxide oraal via drinkwater toegediend. Na enkele weken bleek dat dit nanodeeltje niet zozeer de samenstelling van het microbioom van de dunne en dikke darm veranderde, maar wel op allerlei manieren de activiteit van bacteriën beïnvloedde: in vivo veranderde het de afgifte van bacteriële metabolieten en in vitro bevorderde het de vorming van biofilms. Een onderzoeker geeft aan dat al beschreven is dat deze biofilms tot allerlei ziekten kunnen leiden, waaronder colorectale kanker. [2]

Verder vonden de onderzoekers allerlei aanwijzingen dat E171 de homeostase in de darm beïnvloedde. Zo was er een verminderde expressie van het colon mucin 2-gen, een sleutelonderdeel van het darmslijmvlies, en een verhoogde expressie van het betadefensine-gen. Deze veranderingen worden geassocieerd met inflammatie van de dikke darm. Die ontstekingen konden bovendien ook aangetoond worden door de infiltratie van CD8+ T-cellen, een vermeerderd aantal macrofagen en een verhoogde expressie van inflammatoire cytokines.

Aanbeveling: consumptie van E171 beter reguleren

De uitkomsten van het onderzoek laten gezamenlijk zien dat titaniumdioxide in de darm van muizen niet inert is, maar in wisselwerking staat met de darmflora. Bovendien tast E171 het functioneren van bacteriën aan, wat tot allerlei ziektebeelden kan leiden. De onderzoekers bevelen aan dat de voedsel- en warenautoriteiten de consumptie van dit veelgebruikte additief beter gaan reguleren.

Roep om verbod door Europese organisaties

De aanbeveling van de onderzoekers sluit aan bij de oproep van diverse Europese consumentenorganisaties die al vragen om een verbod van E171, omdat de gezondheidsrisico’s onzeker zijn. Het RIVM zegt dat ‘niet uitgesloten kan worden dat het gebruik van titaniumdioxide tot nadelige effecten in de lever kan leiden. Daardoor is niet zeker of het huidige gebruik veilig genoeg is’. In Frankrijk wordt overigens uit voorzorg het additief per januari 2020 al verboden. In de overige Europese landen, vragen consumentenorganisaties de overheid om dit Franse voorbeeld te volgen. [3]

Lees ook meer over E319

Niet alleen E171 ligt onder vuur. We schreven al eerder over additief E319, dat wordt gebruikt om het bederf van vetrijke producten tegen te gaan. Het zit in veel producten, denk aan sauzen, snacks en gefrituurde voedingsmiddelen, zoals chips. Dit nanodeeltje kan het immuunsysteem verzwakken en griepsymptomen verhevigen. Meer informatie hierover vindt u in dit artikel:

Eet natuurlijk en onbewerkt

Allereerst: niet alle E-nummers zijn slecht. Vitamine C wordt bijvoorbeeld gebruikt om producten langer houdbaar te maken en wordt dan aangeduid met E300. Echter, wanneer men gevarieerd, natuurlijk en onbewerkt eet, krijgt men langs deze weg meer vitamine C binnen. Het is dan ook aan te bevelen uw cliënt te adviseren over te stappen op bijvoorbeeld een mediterrane voedingswijze, of op oervoeding. Beide eetpatronen zijn rijk aan onbewerkte voedingsmiddelen en dat is in onze ogen essentieel voor een goede gezondheid. Zo krijgt men ook vanzelf minder ongezonde E-nummers binnen.

Bronnen

[1] Pinget, G. et al., Impact of the Food Additive Titanium Dioxide (E171) on Gut Microbiota-Host Interaction, The Charles Perkins Centre, The University of Sydney, Sydney, NSW, Australia, Frontiers in Nutrion, 14 May 2019,  https://doi.org/10.3389/fnut.2019.00057

[2] https://medicalxpress.com/news/2019-05-common-food-additive-e171-affect.html

[3] https://www.consumentenbond.nl/nieuws/2019/europese-consumentenorganisaties-vragen-om-verbod-kleurstof-e171