Voeding lokt altijd ontstekingsreactie uit

Wanneer we eten, krijgen we naast nutriënten ook veel bacteriën binnen. De postprandiale ontsteking zorgt ervoor dat deze bacteriën tijdig gesignaleerd worden. Maar eten we wel voldoende nutriënten om dit in goede banen te leiden?

Als we eten, richt het lichaam zich tegelijkertijd op de distributie van de verteerde glucose als op de meegekomen bacteriën. Dit lokt een ontstekingsreactie uit die het immuunsysteem activeert. Bij gezonde personen speelt deze kortdurende postprandiale ontsteking een belangrijke rol in de glucoseopname in de cellen en de activatie van het immuunsysteem.

Activatie van het immuunsysteem

Zwitserse onderzoekers hebben recent aangetoond dat het aantal macrofagen (afweercellen) in de darmen tijdens het eten toeneemt. Deze cellen produceren IL-1β, een belangrijke signaalstof binnen het immuunsysteem. Bij een hoog bloedglucosegehalte veroorzaakt insuline een toename in productie van IL-1β door de macrofagen. Dit stimuleert op haar beurt de insulineproductie in de pancreas. Insuline en IL-1β werken dus samen bij de bloedglucoseregulering, terwijl de signaalstof ervoor zorgt dat het immuunsysteem wordt voorzien van glucose en zo precies lang genoeg actief blijft.

Bacteriën en nutriënten

Volgens de onderzoekers is de postprandiale ontstekingsreactie afhankelijk van de bacteriën en nutriënten die ingenomen worden met een maaltijd. Bij een toereikende hoeveelheid nutriënten is het immuunsysteem in staat om zich te weren tegen onbekende bacteriën. Het omgekeerde is helaas ook waar: wanneer er een tekort aan bepaalde nutriënten is, worden de weinige overgebleven calorieën gereserveerd voor de belangrijkste levensfuncties. Dit gaat ten koste van het immuunsysteem.

Bij mensen met overgewicht faalt dit ontstekingsproces en kan het tot diabetes leiden. Bij diabetespatiënten zet de signaalstof IL-1β een chronische ontsteking in gang en zorgt ervoor dat de insulineproducerende bètacellen hun werk niet meer doen.

Chronische laaggradige ontstekingen

Chronische activatie van het immuunsysteem wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld overeten, te veel eetmomenten, langdurig zitten, slaaptekort, tekort aan beweging en niet opgeloste psycho-emotionele problemen. De som van de risicofactoren leidt tot chronische activatie van de stress-assen en het binnendringen van bacterieel afval in de bloedbaan. Dit veroorzaakt een chronische laaggradige ontsteking.

Het wordt steeds duidelijker dat chronische laaggradige ontstekingen de oorzaak zijn van de meeste, zo niet alle, chronische niet-overdraagbare aandoeningen. Een gezonde (biologische) voeding met veel nutriënten (bijvoorbeeld paleo, nordic of mediterraan) zorgt ervoor dat de postprandiale ontsteking goed zijn werk kan doen en niet overgaat in een laaggradige ontsteking. Samen met voldoende lichaamsbeweging vormt dit het belangrijkste preventiemiddel voor een hele reeks welvaartsaandoeningen, waaronder diabetes type-2.

Geïnteresseerd in wat voeding allemaal met ons kan doen en hoe u dit toepast in uw praktijk? Schrijf uzelf dan in voor onze opleiding Orthomoleculaire Voedingsleer.

Bron

Erez Dror, Elise Dalmas, Daniel T Meier, Stephan Wueest, Julien Thévenet, Constanze Thienel, Katharina Timper, Thierry M Nordmann, Shuyang Traub, Friederike Schulze, Flurin Item, David Vallois, Francois Pattou, Julie Kerr-Conte, Vanessa Lavallard, Thierry Berney, Bernard Thorens, Daniel Konrad, Marianne Böni-Schnetzler & Marc Y Donath, Postprandial macrophage-derived IL-1β stimulates insulin, and both synergistically promote glucose disposal and inflammation, Nature Immunology (2017) 16 jan 2017.